Du học Mỹ

Bậc đại học và các mô hình trường học phổ biến

Sau khi hoàn tất bậc trung học, các du học sinh Mỹ và sinh viên bản địa có ba lựa chọn trường phổ biến để lấy bằng Associate degree (2 năm) hoặc Bachelor degree (4 năm)

• Cao đẳng cộng đồng (Community college): Sinh viên chọn các trường cao đẳng cộng đồng sẽ theo học chương trình lấy bằng chuyển tiếp (Associate degree) kéo dài 2 năm, sau đó, nếu muốn, có thể tiếp tục nộp đơn chuyển tiếp lên University/College hệ 4 năm để hoàn thành hai năm học còn lại và lấy bằng cử nhân. Nếu bạn đang thắc mắc có nên học cao đẳng cộng đồng ở Mỹ vì vấn đề kinh phí thì hãy yên tâm, vì bạn có thể tiết kiệm được tiền học phí cho hai năm đầu – khi học phí của các trường Cao đẳng Cộng đồng thường rẻ hơn các trường đại học Mỹ, mà vẫn đảm bảo chất lượng giảng viên lẫn số lượng tín chỉ các môn học đại cương.
• College: Lưu ý rằng college ở Mỹ không có nghĩa là cao đẳng, bởi các trường college hệ 4 năm ở Mỹ cũng tương tự như các University – được phép tổ chức giảng dạy các chương trình đại học cấp Bằng Cử nhân B.A (Bachelor of Arts) hoặc B.S (Bachelor of Science). Sự khác biệt duy nhất ở College và University là University có thể giảng dạy và nghiên cứu bậc sau đại học, còn College thì chỉ được phép cấp bằng đại học trở xuống. Về chất lượng, bạn hoàn toàn có thể yên tâm và nên dành thời gian tìm hiểu các trường College hệ 4 năm nổi bật.
• University: Được biết đến rộng rãi nhất tại Mỹ là các trường đại học, chuyên đào tạo các chương trình từ dự bị đại học, Cử nhân, và sau cử nhân (bao gồm Thạc sĩ, Tiến sĩ hay thậm chí là Sau Tiến sĩ). Lợi thế của University so với College là sự đa dạng về ngành học, môi trường học tập và nghiên cứu vượt trội về cơ sở vật chất, kết hợp các hoạt động ngoại khóa sôi nổi cùng chương trình du học trao đổi tại các trường đại học đối tác trên thế giới. Sĩ số sinh viên tại các trường đại học cũng nhiều hơn đáng kể, đồng nghĩa tỉ lệ du học sinh Mỹ từ các nước cũng cao hơn.
• Bậc cao học: Sau khi có Bằng cử nhân, sinh viên có thể tiếp tục học lên cao để lấy bằng cao học (Master degree/Postgraduate degree) nếu đáp ứng được điều kiện nhập học. Thông thường, ứng viên cần có điểm GRE (Graduate Record Examination) hoặc GMAT (Graduate Management Admission Test) cho các trường đào tạo kinh doanh, quản lý và phần lớn các lĩnh vực khác, LSAT (Law School Admission Test) cho các trường luật và MCAT (Medical College Admission Test) cho trường Y…. Thời lượng trung bình của khóa học Thạc sĩ là 2 năm. Cũng như phần lớn các quốc gia trên thế giới, các chương trình thạc sĩ của Mỹ được chia làm hai hệ:
• Thạc sĩ nghiên cứu: cho phép sinh viên sẽ tập trung vào nghiên cứu một lĩnh vực chuyên môn cụ thể, và cho ra một luận văn nghiên cứu đáp ứng độ dài mà nhà trường yêu cầu. Thạc sĩ nghiên cứu phổ biến là Thạc sĩ nghệ thuật (M.A), Thạc sĩ Khoa học (M.S), Thạc sĩ nghiên cứu (MRes), Thạc sĩ Triết học (MPhil),…
• Thạc sĩ chuyên ngành: sinh viên chủ yếu sẽ được giảng dạy kiến thức và cung cấp các kỹ năng chuyên ngành ở bậc nâng cao. Các chương trình học khi đó cũng rất gần thực tiễn, với nhiều cơ hội cọ xát chuyên môn. Thạc sĩ chuyên ngành thường cho phép sinh viên thực tập trong một công ty, hoặc một tổ chức có liên quan. Các thạc sĩ chuyên ngành phổ biến là Thạc sĩ Quản trị kinh doanh (MBA), Thạc sĩ Giáo dục (MEd), Thạc sĩ Luật (LLM), Thạc sĩ Mỹ thuật (MFA),…
• Tiến sĩ: đa số các trường đều yêu cầu ứng viên phải có bằng Thạc sĩ để được nhận vào học Tiến sĩ. Các yêu cầu cơ bản để được chấp nhận vào các chương trình Tiến sĩ tại Mỹ bao gồm: GPA từ 3.4 trở lên; các chứng chỉ TOEFL, GRE/ GMAT, có thành tích nghiên cứu khoa học tốt… Để đáp ứng những yêu cầu trên, bạn nên phấn đấu hoàn thành ngay từ những ngày đầu bước chân vào giảng đường đại học. Thông thường, ở bậc học này, nghiên cứu sinh sẽ mất ít nhất 4 năm trở lên để hoàn thành nghiên cứu. Về chi phí, đa số các nghiên cứu sinh có thể tham gia giảng dạy hoặc làm trợ giảng để nhận hỗ trợ tài chính của trường. Ngoài ra, bạn cũng có thể nhận học bổng du học Mỹ từ chính phủ, các quỹ học bổng phi chính phủ hoặc các quỹ hỗ trợ bên ngoài trường học.
• Nghiên cứu sau tiến sĩ: một hướng đi được nhiều nghiên cứu sinh đã có bằng tiến sĩ lựa chọn, bởi vì trải nghiệm này rất tốt cho hồ sơ xin việc làm giảng viên chính thức tại các trường đại học/cao đẳng danh tiếng. Yêu cầu của các chương trình này là ứng viên đã thực hiện nhiều bài nghiên cứu có chất lượng, được đăng tải trên các tạp chí chuyên ngành. Thời gian làm nghiên cứu sinh tuỳ thuộc vào từng trường hợp (do sự khác nhau về ngành, trường, giáo sư cố vấn,…) Tương tự ở bậc tiến sĩ, đa số các nghiên cứu sinh đều được hỗ trợ kinh phí bởi nhà trường hoặc các tổ chức, công ty liên quan.

Lợi thế riêng có của hệ thống giáo dục đại học Mỹ

Niềm tự hào của nền giáo dục đại học Mỹ là mô hình giáo dục khai phóng (Liberal Arts). Trong trường hợp bạn chưa xác định được ngành học chuyên môn và có mong muốn tích lũy kiến thức tổng quan trên nhiều lĩnh vực, thì các trường College và University theo định hướng giáo dục khai phóng có thể là một lựa chọn hợp lý. Nội dung đào tạo của các chương trình này là sự kết hợp kiến thức liên ngành, trải dài từ các môn học thuộc lĩnh vực xã hội và nhân văn (ngôn ngữ, lịch sử, tâm lý, pháp luật, chính trị, kinh tế, địa lý, truyền thông…) với các nhóm ngành khoa học và tự nhiên (thiên văn học, sinh học, hóa học, vật lý, thực vật học, khảo cổ học, địa chất, khoa học trái đất…).

Một số trường đại học nổi tiếng theo đuổi định hướng giáo dục khai phóng

1. Maryville University
2. Syracuse University
3. University of Kentucky
4. Southern Illinois University Carbondale
5. University of Hartford – Undergraduate Admissions

Tuy nhiên, bất kể bạn có lựa chọn các trường theo định hướng Liberal Arts để theo học hay không, thì các du học sinh Mỹ tại các trường College và University đều có quyền học đa ngành – hầu hết là học 2 ngành (vẫn tốt nghiệp sau 4 năm) và một số ít khác chọn 3 ngành (tốt nghiệp trễ từ 1 đến 2 học kỳ). Hoặc bạn cũng có thể chọn học ngành phụ (minor) cùng với ngành chính (major) của mình.

Cuối cùng, sự linh động của giáo dục bậc cao ở Mỹ còn được thể hiện qua việc một số trường sẵn sàng tuyển sinh tiến sĩ không qua bậc thạc sĩ. Điều này có nghĩa là với một số ít những sinh viên tốt nghiệp cử nhân và chưa có bằng thạc sĩ (nhưng chứng minh được năng lực, từng có trải nghiệm nghiên cứu học thuật ở bậc đại học và niềm yêu thích đặc biệt với công tác nghiên cứu) thì vẫn có thể trúng tuyển vào học tiến sĩ.