Chính sách siết chặt nhập cư của Tổng thống Trump khiến chuyên gia nước ngoài khó tiếp cận thị trường lao động Mỹ

Chính quyền Tổng thống Donald Trump đang áp dụng các biện pháp kiểm soát nghiêm ngặt hơn đối với nhập cư Mỹ hợp pháp, dẫn đến tỷ lệ từ chối hồ sơ tăng cao đối với visa lao động và thẻ xanh diện việc làm dành cho chuyên gia nước ngoài như bác sĩ, kỹ sư, giáo sư và nghệ sĩ. Các biện pháp này bao gồm kiểm tra thông tin trên mạng xã hội, thẩm tra chặt chẽ hơn hồ sơ năng lực người lao động và cơ sở làm việc.

Theo các cuộc phỏng vấn với 15 luật sư di trú, một quan chức liên bang và ba nhà phân tích chính sách, cơ quan chức năng Mỹ đang có xu hướng từ chối nhiều hơn visa lao động và thẻ xanh, đồng thời tăng cường kiểm tra tại sân bay, biên giới và nơi làm việc. Nhân sự đang nắm giữ visa lao động còn đối mặt với các cuộc thẩm vấn sâu hơn, cũng như thủ tục trục xuất và kiểm tra bất ngờ nơi làm việc từ đặc vụ liên bang.

Trong năm 2025 này, chính quyền đã ban hành lệnh cấm du lịch đối với 19 quốc gia, dự thảo áp phí 100.000 USD cho visa H-1B (dành cho lao động chuyên môn cao), và yêu cầu phỏng vấn trực tiếp bắt buộc tại lãnh sự quán Mỹ ở nước sở tại cho hầu hết đơn xin visa công tác và lao động tạm thời – thay đổi này có thể kéo dài thời gian chờ xét duyệt hồ sơ. Ngoài ra, chính sách “kiểm tra liên tục” được áp dụng cho toàn bộ 55 triệu người đang nắm giữ visa Mỹ, nhằm tăng cường an ninh quốc gia.

Tác động đến người lao động và doanh nghiệp Mỹ

Đối với chuyên gia nước ngoài, các biện pháp này gây ra lo ngại về sự chia cắt gia đình, mất cơ hội việc làm và giảm thu nhập. Bác sĩ Mustafa Alawad, 27 tuổi, người Sudan đang ở Cairo, cho biết ông bị từ chối visa sau khi nhận lời mời từ chương trình nội trú tại một bệnh viện ở Alabama, do lệnh cấm người Sudan du lịch đến Mỹ. Do đó, ông không thể đoàn tụ với vị hôn thê của mình là một nha sĩ đang làm việc tại Mỹ.

Các tập đoàn công nghệ lớn như Apple, Accenture, Lyft, Snapchat, Advanced Micro Devices, Pinterest, Silicon Laboratories, Rambus và Datadog lần đầu tiên đưa ra những cảnh báo rằng các chính sách di trú và kiểm soát visa mới trong thời gian gần đây, ảnh hưởng tiêu cực đến hiệu suất kinh doanh của họ, phần lớn là do những khó khăn trong tuyển dụng và giữ chân nhân tài toàn cầu. Apple nêu rõ trong báo cáo ngày 31/10: “Luật lệ và chính sách của chính phủ, bao gồm lĩnh vực di trú, có thể ảnh hưởng tiêu cực đến khả năng tuyển dụng và giữ chân lực lượng lao động lành nghề, toàn cầu của công ty.” Các công ty trong lĩnh vực khách sạn và công nghệ sinh học cũng đưa ra cảnh báo tương tự.

Căn cứ vào số liệu từ Cơ quan Di trú và Nhập tịch Mỹ (USCIS) đến tháng 6/2025 không cho thấy sự thay đổi đáng kể so với năm trước về số lượng hồ sơ xin visa lao động và số lượng hồ sơ bị từ chối (Dữ liệu từ Bộ Ngoại giao Mỹ sau tháng 5/2025, và dữ liệu của USCIS sau tháng 6/2025 vẫn chưa được công bố). Tuy nhiên, các luật sư cho biết phần lớn các biện pháp siết chặt chỉ bắt đầu gần đây, do đó dữ liệu trên chưa thể hiện được tình hình thực tế sau triển khai.

Phản ứng từ doanh nghiệp và chuyên gia

Hiệp hội Thương mại Mỹ (U.S. Chamber of Commerce) và Hiệp hội Quản lý Nguồn nhân lực (Society for Human Resource Management) từ chối bình luận, nhưng Hiệp hội Thương mại đã kiện chính quyền Trump vào tháng 10 về dự thảo tăng phí H-1B lên 100,000 USD, đánh dấu vụ kiện đầu tiên phản đối các chính sách của chính quyền Tổng thống Trump gần đây.

Ông Jeff Joseph, Chủ tịch Hiệp hội Luật sư Di trú Mỹ, nhận định: “Chính sách thực thi nghiêm ngặt và kiểm tra chi tiết đối với các loại visa hợp pháp trước đây là điều mới mẻ, nhưng các công ty bị ảnh hưởng quá e ngại để công khai chỉ trích, và họ đang dựa vào các vụ kiện từ Hiệp hội để tránh hành động trả đũa.”

Sau khi Tổng thống Trump nhậm chức vào năm nay, số vụ trục xuất gia tăng đối với chuyên gia nước ngoài đang nắm giữ visa lao động, những chuyên gia này đang trong giai đoạn ân hạn 60 ngày để cập nhật thông tin chuyển việc hoặc thay đổi tình trạng di trú.

Lập trường của chính quyền và các bên liên quan

Phát ngôn viên Nhà Trắng Taylor Rogers khẳng định: “Từ ngày đầu, Tổng thống Trump đã đưa quan điểm rõ ràng về việc đặt lợi ích của người dân Mỹ lên hàng đầu bằng cách siết chặt chính sách di trú để đảm bảo công việc dành cho người Mỹ không bị mất đi, các công ty không ưu tiên tuyển lao động nước ngoài, và an ninh quốc gia không bị đe dọa. Việc tăng cường kiểm tra quá trình xét duyệt visa lao động là nỗ lực để thực thi quan điểm trên, đây cũng là uỷ thác mà gần 80 triệu người Mỹ đang kỳ vọng chính phủ sẽ thực hiện được.

Một quan chức cấp cao Bộ Ngoại giao (ẩn danh) cho biết chính quyền đang áp dụng các biện pháp kiểm tra sâu rộng hơn, không nhằm vào một loại visa hay khu vực cụ thể nào, mà tập trung vào vấn đề an ninh và an toàn công cộng, bao gồm sử dụng các công cụ kiểm tra truyền thống hoặc thông tin trên mạng xã hội để phát hiện các cáo buộc của người nhập cư về sai phạm lái xe trong tình trạng say rượu hoặc cáo buộc hành hung. USCIS, thuộc Bộ An ninh Nội địa, nhấn mạnh các cuộc kiểm tra đột xuất nơi làm việc và thủ tục trục xuất nhằm “khôi phục tính toàn vẹn và đảm bảo an ninh của hệ thống di trú quốc gia.”

Các luật sư di trú cho biết các loại visa làm việc như H-1B, J-1, L-1, O-1 và thẻ xanh dựa trên việc làm (bao gồm EB-1 cho cá nhân có năng lực xuất chúng) đang bị kiểm tra và có tỷ lệ từ chối nhiều hơn, ảnh hưởng đến các nhà khoa học hàng đầu trong lĩnh vực AI, hạ tầng đám mây, nền tảng thanh toán, quốc phòng và an ninh mạng.

Giới chuyên gia về di trú Mỹ cảnh báo: “Mỹ là thị trường nơi mọi người muốn khởi nghiệp và đổi mới. Nếu mất đi những người có khả năng đó, chúng ta có nguy cơ mất vị thế cạnh tranh quốc tế.”

Một luật sư di trú ở Irving, Texas, chuyên xử lý đơn cho công dân Ấn Độ và Đông Nam Á, cho biết ba khách hàng của công ty đang nắm giữ visa H-1B hợp lệ bị từ chối nhập cảnh sau thời gian làm việc từ xa tạm thời do vấn đề khẩn cấp của gia đình. “Điều này không xảy ra dưới thời Biden,” luật sư này bày tỏ.

IMM Consulting